Juryrapport Elske Kampen uit Gytsjerk
Kultuerpriis 2017, uitreiking op dinsdag 3 juli 2018 door wethouder Dijk.
Samenstelling jury:
Paula Voorthuijsen (bestuurslid Stichting Karakteristiek Tytsjerksteradiel, Bond Heemschut en Open
Monumentendag);
Henk Kloosterman (teamleider VO, docent Nederlands/Fries, voorzitter bestuur Observeum);
Marian Hulshof (beeldend kunstenaar, docent Nederlands/Frans/Spaans (juryvoorzitter));
Daniël Bakker, ondersteunend ambtenaar Gemeente Tytsjerksteradiel.
Beoordelingscriteria
De Kultuerpriis wordt uitgereikt door Gemeente Tytsjerksteradiel om haar waardering te
tonen voor een uitzonderlijke prestatie of inspanning op cultureel gebied voor iemand of
een groep, met wortels in de gemeente. Tevens is de prijs een aanmoediging om door te
gaan. Een kandidaat kan de prijs slechts eenmalig winnen.
De jury heeft de volgende beoordelingscriteria betrokken bij de afwegingen:
1. kwaliteit en uitstraling buiten de gemeentegrenzen;
2. uniciteit, de conceptuele kracht van de kandidaat;
3. effect op de gemeenschap, bijvoorbeeld af te meten aan het educatief effect;
4. rijpheid en volharding, onder andere te zien aan het aantal bestaansjaren, de
hoeveelheid werk die verzet wordt.
5. een duidelijke toelichting bij de voordracht / onbezoldigd tijd en geld in de
activiteit steken.
De jury zelf maakt een afweging tussen de zwaarte van de verschillende criteria. Zij heeft
unaniem gekozen om Elske Kampen de prijs toe te kennen.
Toelichting
Elske Kampen debuteerde in 2010 bij de Friese Pers Boekerij met de dichtbundel Fan
glês it brekken, waarvoor ze de Fedde Schurerprijs kreeg. Daarna volgden nog twee
Friese dichtbundels voor volwassenen: Man en mem (2014), en Ynbyld (2017).
Naast deze dichtbundels bracht zij in 2012 haar tweetalige geïllustreerde dichtbundel
voor jongvolwassenen uit, Dit is ’t gedicht. Daarmee draagt zij bij aan het ontsluiten van
Friese poëzie buiten de Friese grenzen en aan het ruimer toegankelijk maken van
Nederlandse poëzie voor jongeren.
Haar gedichten vallen op door zorgvuldige woordkeus en zinsbouw. Er is eindeloos aan
gepolijst, tot ze de juiste zeggingskracht bereiken.
Elske is behalve woordkunstenaar ook beeldend kunstenaar. In haar recente bundels
vinden de gedichten hun uitgangspunt in haar eigen kleurrijke abstracte beelden. Haar
schilderingen zijn afgedrukt naast de gedichten. Kleuren spelen een belangrijke rol.
Niet-kunstenaars denken misschien dat het domein van de kunsten een grenzenloze
wereld is. Dat een dichter – oneerbiedig gezegd – woorden aaneenrijgt tot een gedicht.
Maar waar komt kwaliteit vandaan?
Wij vinden dat Elske in haar werk iets heeft wat onontbeerlijk is voor ieder goed
kunstenaarschap. Ieder gedicht moet zijn eigen noodzaak hebben en die noodzaak is
altijd gelegen in de persoonlijkheid van de kunstenaar. Het helpt als je levenswijsheid
hebt opgedaan, als je wat meer weet. Het helpt ook als je slim bent, als je in staat bent
te kijken, te redeneren, te concluderen over de werkelijkheid die je bestudeert.
Elske zelf brengt haar innerlijke noodzaak onder woorden in haar vorig jaar
gepubliceerde bundel Ynbyld: ‘Een dwingend vragen in mij roept, om alles wat ik zie te
benoemen’. Ook al probeert ze aan die roep te ontkomen met diverse andere
activiteiten die ze liever doet, de roep om alles te benoemen dringt zich steeds weer op.
Hier ontstaat het samensmelten van passie en beheersing. Een beheersing die nodig is
om uren en uren te steken in het polijsten van zinnen, om zo dicht mogelijk te komen bij
het exact benoemen. En passie, die zit in de inhoud. Elske laat zich gaan in het
weergeven van emoties als dwarsheid, boosheid, angst, twijfel en verlangen.
Het resultaat zijn gedichten die zich niet makkelijk prijsgeven, maar die bij nader
bestuderen een overweldigende rijkdom bieden aan literaire en beeldende taal.
De jury is onder de indruk van de kwaliteit van haar gedichten en haar volharding om
steeds weer het treffende woord te vinden voor het kleurrijke landschap van haar
gevoelens. De conceptuele kracht van Elske Kampen blijkt uit haar hele oeuvre. Wij
hopen nog veel van Elske te horen.
Namens de jury, Marian Hulshof
